DEKORACJA MALARSKA WYKONANA W TECHNICE SGRAFFITO NA ŚCIANACH PREZBITERIUM, PSEUDOTRANSEPTU I NAWY KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO NIEPOKALANEGO SERCA NMP

W WIEPRZU ZOSTAŁA WPISANA DO REJESTRU ZABYTKÓW RUCHOMYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO. DEKORACJA ZOSTAŁA WYKONANA W LATACH 1963- 1966 PRZEZ MARIĘ ANTONINĘ KOZŁOWSKĄ I ZOFIĘ SZCZERBĘ Z WARSZAWY.

​

1) DEKORACJE MALARSKA PREZBITERIUM:

​

A) ZMARTWYCHWSTANIE

B) CHRYSTUS ZMARTWYCHWSTAŁY

C) ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO

D) ZAŚNIĘCIE MATKI BOSKIEJ

E) MARIA KRÓLOWA ŚWIATA

​

2) DEKORACJĘ MALARSKĄ NA ŚCIANIE TĘCZOWEJ:

​

A) UKRZYŻOWANIE

B) BICZOWANIE

C) ECCE HOMO

D) NIESIENIE KRZYŻA

E) MARIA Z DZIECIĄTKIEM

F) OFIAROWANIE JEZUSA W ŚWIĄTYNI

G) NAWIEDZENIE

H) DWUNASTOLETNI JEZUS NAUCZAJĄCY W ŚWIĄTYNI

I) ŚWIĘTY JÓZEF

​

3) DEKORACJE MALARSKA PSEUDOTRANSEPTU:

​

A) ZŁOŻENIE JEZUSA DO GROBU

B) ZSTĄPIENIE JEZUSA DO PIEKIEŁ

C) OSTATNIA WIECZERZA

D) DEKORACJA ABSYDY KAPLICY

​

4) DEKORACJĘ MALARSKĄ NAWY PRZEDSTAWIAJĄCĄ DROGĘ KRZYŻOWĄ.

​

Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach na wniosek

z dnia 23 kwietnia 2014 roku, złożony przez Proboszcza Rzymskokatolickiej Parafii

pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP w Wieprzu, która jest właścicielem obiektu, wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wpisania do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego dekoracji malarskich, wykonanych techniką sgraffito, które znajdują się w kościele parafialnym Niepokalanego Serca NMP w Wieprzu. Ponieważ Parafia,

jako właściciel obiektu, jest jedyną stroną postępowania. a wniosek spełniał wszystkie wymagania formalne, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków odstąpił od pisemnego zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego.

​

W trakcie postępowania wniosek został uzupełniony kartami ewidencyjnymi poszczególnych przedstawień. które w czerwcu 2014 roku opracowała mgr Irena Kontny zgodnie

z rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 roku

w sprawie prowadzenia rejestru zabytków krajowej. wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. Nr 113, poz. 661) karta ewidencyjna zawiera opis obiektu (historia, materiał, wymiary, Kształt) oraz jego zdjęcia.

​

W dniu 23 października 2014 roku przedstawiciel Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków

w Katowicach ? Delegatury w Bielsku-Białej w obecności Proboszcza dokonał oględzin malowideł ściennych sporządził protokół w związku z ich wpisem do rejestru zabytków.

Kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca NMP we Wieprzu budowany był przez szereg lat. Rozpoczęta w 1950 roku budowa świątyni prowadzona była z przerwami przez 45 lat, zakończyła się konsekracją w 1995 roku. W 1963 roku dwie artystki z Warszawy

? Maria Antonia Kozłowska i Zofia Szczerba ? rozpoczęły prace nad monumentalnymi dekoracjami malarskimi we wnętrzu świątyni w formie sgraffit. Prace prowadzono przez kilka kolejnych lat i prawdopodobnie ukończono je w 1966 roku.

​

Autorki sgaffit ? Maria Antonina Kozłowska i Zofia Szczerba należały do szkoły Zofii Baudouin de Courtenay (1887-1967), wybitnej twórczyni monumentalnych dekoracji w dziedzinie polichromii, witrażu oraz mozaik. Od lat trzydziestych XX wieku wokół Zofii Baudouin de Courteriay zaczęli gromadzili się współpracownicy, uczniowie, entuzjaści, naśladowcy, a później również kontynuatorzy jej dzieła. Do nich zaliczamy: Henryka Burzyńskiego. Eleonorę Plutyńską Wandę Szczepanowską. siostrę Anielę Józefowicz, Janinę Pol, Barbarę Pawłowską, Stanisława

i Antoniego Pośpieszalskich oraz Marię Antoninę Kozłowską i Zofię Szczerbę. Te dwie ostatnie artystki. związane z Warszawą, wykonały również dekoracje malarskie w dwóch częstochowskich świątyniach: w kościele Świętego Jakuba (w latach 1969-1974) i kaplicy Świętego Józefa przy kościele Świętego Antoniego (w latach 1956-1959).

Sgraffita w kościele w Wieprzu są monumentalnymi dekoracjami malarskimi, obejmującym cale wnętrze świątyni. Zrealizowane zostały pod wpływem bizantyńskiej konwencji malarskiej. Postacie traktowane są sumarycznie, zazwyczaj obwiedzione konturową linią. Zwraca uwagę uproszczenie form oraz ich pewne zrytmizowanie. Ciekawa jest ikonografia, będąca połączeniem tradycji wschodniej (prawosławnej) z elementami obrazowania, charakterystycznymi dla sztuki Zachodu.

​

Dekoracja malarska została wykonana na dużym poziomie artystycznym.

Do jej charakterystycznych cech należy wielobarwność sgraffit, cecha rzadko spotykana

w tego typu malarstwie. Dekoracja malarska wnętrza kościoła w Wieprzu jest cennym przykładem dwudziestowiecznego malarstwa monumentalnego we wnętrzu sakralnym. Wzbogaca malarsko wnętrze świątyni, a jako część jej oryginalnego wyposażenia jest świadectwem tendencji stylowych swojej epoki. Zarówno poszczególne elementy, jak i przede wszystkim jako zespół, malowidła te tworzą wyjątkowo cenny artystycznie i historycznie zespół malarski, niezwykle rzadki w skali regionu i województwa. Dlatego wpisanie do rejestru zabytków dekoracji malarskiej w kościele w Wieprzu leży w interesie społecznym,

gdyż pozwala zachować i otoczyć należytą ochroną obiekt o dużych walorach artystycznych.